پایگاه آموزشی وکیل سرپرست بر آن است تا با ارائه مطالب کاربردی و علمی، سطح کیفی کارآموزان وکالت را جهت حضور قدرتمند در محاکم ارتقاء بخشیده و مسیر پر پیچ و خم دوران کارآموزی را برای شما عزیزان هموار سازد. همانطور که پیش از این وعده داده بودیم، در این نوشته قصد داریم در خصوص وکالت نامه مخصوص کارآموزان وکالت مطالب ارزشمندی را با شما به اشتراک بگذاریم.

تنظیمِ صحیحِ وکالت نامه، از جمله اموری است که کارآموز وکالت باید بدان تسلط کامل داشته باشد. متأسفانه در عمل مشاهده می شود که آموزش این مهم توسط کانون های وکلای دادگستری و وکلای سرپرست، مورد غفلت واقع شده و در نتیجه تبعات ناخوشایند حقوقی، کیفری و انتظامی این موضوع، دامنگیر کارآموز وکالت و حتی وکیلی که نحوه صحیح تنظیم وکالت نامه را نیاموخته است، می گردد. 

یکی از مدارکی که حین صدور پروانه کارآموزی به کارآموزان تحویل می گردد اوراق وکالتنامه و قرارداد است که این وکالت نامه و قرارداد به شکل فرم مخصوص با سری و شماره معین توسط کانون وکلای دادگستری تهیه و چاپ شده و در اختیار کارآموزان قرار می گیرد.

 

فرم «وکالت نامه و قرارداد» توسط کانون وکلای دادگستری به دو شکل: مخصوص کارآموزان وکالت و مخصوص وکلا، تنظیم و چاپ شده و در دسترس وکلا و کارآموزان قرار می گیرد. با این وجود، آموزش نحوه تنظیم این فرم چه برای کارآموزان و چه برای وکلا یکسان است.

هر فرم وکالت نامه و قرارداد دارای سه نسخه و شماره و سری مخصوص بوده و دارای جاهای خالی می باشد که وکیل یا کارآموز باید هر سه نسخه را با استفاده از کاربُن یا ترجیحاً به صورت تایپی به نحو واحد و به شرح ذیل تکمیل کند:

 

۱– ذکر شماره پروانه

کارآموز باید در قسمت فوقانی و سمت چپ وکالت نامه ، «شماره پروانه»  کارآموزی خود را ذکر نماید, بدیهی است که ذکر شماره پروانه سبب مشخص شدن هویت کارآموز نزد کانون وکلا، موکل و مرجع قضایی می گردد.  

۲- نحوه نگارش مشخصات موکل یا موکلین

الف)در مورد موکلینی که «شخص حقیقی» و «اصیل» هستند به ترتیب ذیل مشخصات ذکر می گردد :

ذکر آقای/ خانم – نام و نام خانوادگی کامل منطبق با شناسنامه – نام پدر – ترجیحاً ذکر کد ملی – اقامتگاه قانونی (آدرس) به ترتیب تعیین شهر/ خیابان/ کوچه/ بن بست/ پلاک شهرداری- ترجیحاً ذکر کدپستی. ذکر نام پدر و کد ملی موکل اجباری نبوده ولیکن برای پرهیز از تشابه اسمی درج آن مفید است.

ب)در موردی که متقاضی پذیرش وکالت «شخص حقیقی» و به «نمایندگی» مراجعه نموده ، به ترتیب ذیل مشخصات ذکر می گردد :

ذکر آقای/ خانم – نام و نام خانوادگی اصیل – ذکر دلیل نمایندگی – سپس نام و نام خانوادگی نماینده – قید آدرس نماینده با کدپستی.

دو نکته :

نکته ۱ : درخصوص وکالت از شخص حقوقی یا وکالت مع الواسطه، مدارک مثبت سمت به دادخواست ضمیمه تا مشمول ماده ۵۹ قانون آ.د.م یا مواجه با ایراد بند ۵ ماده ۸۴ و ماده ۸۹ قانون آ.د.م در عدم احراز سمت نگردد.

نکته ۲ : در قسمت مشخصات موکل، نیازی به درج شماره تلفن موکل در وکالت نامه نیست.

۳- نحوه نگارش مشخصات کارآموز

مشخصات کارآموز وکالت به ترتیب ذیل قید شود :

نام – نام خانوادگی – پایه وکالت  – قید دقیق اقامتگاه کارآموز (آدرس) – ترجیحاً درج کد پستی آدرس – ترجیحاً ذکر شماره تلفن همراه کارآموز.

تذکر چند نکته در مورد نحوه نگارش مشخصات کارآموز ضروی و مفید است:

نکته ۱ : چنانچه دو وکیل یا کارآموز در یک قرارداد قبول وکالت نموده اند، مشخصات کامل هر دو به شرح فوق با شماره تلفن ها ذکر می گردد.

نکته ۲ : کارآموز آدرس خود را به دقت و با کدپستی قید نموده و قبل از تقدیم وکالت نامه آدرس خود را مجدداً مرور کند تا مبادا آدرس ناقص یا اشتباهاتی داشته باشد، کوتاهی در این امر ممکن است سبب نرسیدن ابلاغ ها و اخطاریه ها به کارآموز و تبعاً تضییع حق موکل و بعضاً شکایت انتظامی از کارآموز گردد. همچنین دقت شود که آدرس ذیل سربرگ و آدرسی که در دادخواست می نویسید با آدرس مندرج در وکالت نامه یکسان باشد.

نکته ۳ : چنانچه دو وکیل یا کارآموز در یک وکالت نامه قبول وکالت نموده اند، حتماً عبارت: « منفرداً یا مجتمعاً (متفقاً) » قید شود. در غیر این صورت،‌ طبق ماده ۶۶۹ قانون مدنی، اصل بر اتفاق و اجتماع وکلا بوده و در این صورت طبق ماده ۴۴ قانون آیین دادرسی مدنی، هر دو وکیل باید با هم در جلسه دادگاه حاضر شده یا هر دو لایحه ارسال کنند یا یکی حاضر شده و دیگری لایحه بفرستد وگرنه دادگاه بدون توجه به اظهارات و دفاعیات وکیل حاضر، به پرونده رسیدگی می نماید. وفق ماده ۴۴ قانون مارالذکر: «‌درصورتی که یکی از اصحاب دعوا در دادرسی دو نفر وکیل معرفی کرده و به هیچیک از آنها به‌طور منفرد حق اقدام نداده باشد، ارسال‌لایحه توسط هر دو یا حضور یکی از آنان با وصول لایحه از وکیل دیگر برای رسیدگی دادگاه کافی است و درصورت عدم وصول لایحه از وکیل غایب،‌ دادگاه بدون توجه به اظهارات وکیل حاضر، رسیدگی را ادامه خواهد داد. چنانچه هر دو وکیل یا یکی از آنان عذر موجهی برای عدم حضور اعلام نموده‌ باشد، درصورت ضرورت، جلسه دادرسی تجدید و علت تجدید جلسه و وقت رسیدگی به موکل نیز اطلاع داده می‌شود. دراین‌صورت جلسه بعدی‌ دادگاه به علت عدم حضور وکیل تجدید نخواهد شد.»

۴- نحوه نگارش مشخصات طرف

با توجه به اینکه در طول دادرسی امکان تغییر طرف دعوی به واسطه فوت، حجر، زوال سمت طرف مقابل متصور بوده و یا با طرح دعاوی طاری همانند تقابل، جلب ثالث، ورود ثالث اشخاص دیگر در دادرسی مداخله می نماید، بهترین شیوه پیشنهادی برای نگارش مشخصات طرف دعوی، قید جمله : «هر شخص اعم از حقیقی یا حقوقی» در قسمت مربوطه می باشد. البته بعضی از وکلا بر مبنای تجارب و سلائق خود، صرفاً مشخصات کامل طرف مقابل موکل را با نام و نام خانوادگی و نام پدر و ذکر دقیق اقامتگاه در این قسمت قید می کنند که توصیه نمی گردد.

۵- نحوه نگارش موضوع وکالت

در این قسمت با توجه به محدودیت محل درج آن می توان اینگونه قید نمود :

«مراجعه به کلیه مراجع قضایی، انتظامی، اداری، شهرداری، دیوان عدالت اداری، شوراهای حل اختلاف، دوایر ثبت ، ادارات منابع طبیعی و کلیه نهادها و دوایر رسمی و ارگانهای دولتی و انقلاب اسلامی و طرح و تعقیب هر نوع دعوی اعم از حقوقی و جزایی یا دفاع له یا علیه موکل در کلیه دادسراها و دادگاه ها و دیوان عالی کشور»

تنظیم وکالت برای مراجعه به هیئت های تشخیص و حل اختلاف اداره کار، هیئت های حل اختلاف مالیاتی، کمیسیون های ماده ۷۷ و۱۰۰ قانون شهرداری ها، هیئت های حل اختلاف ثبتی و غیره نیز با قید در وکالت نامه، قابل پذیرش در مراجع مربوطه می باشد. بدین ترتیب متناسب با موضوع هر پرونده، جملات فوق قابل کم یا زیاد کردن می باشد. مثلاً در صورتی که موضوع وکالت فقط مراجعه به اداره ثبت شرکت هاست، وکیل به جای نوشتن جملات طولانی فوق می تواند فقط بنویسد : «مراجعه به ادارات و دوایر ثبت شرکتها»

 ۶- نحوه نگارش حدود اختیارات در وکالت نامه

علیرغم اینکه وفق ماده ۳۵ ق.آ.د.م، وکالت در دادگاه ها شامل تمام اختیارات راجع به امر دادرسی است، جز آنچه را که موکل استثناء کرده یا توکیل در آن خلاف شرع باشد.(مانند سوگند، شهادت، اقرار، لعان و ایلاء که قابل توکیل نمی باشد) لیکن وفق ادامه ماده مارالذکر، وکیل می بایست ۱۴ بند ذیل آن ماده را در قسمت حدود اختیارات وکیل با هماهنگی با موکل و پذیرش وی، در وکالت نامه تصریح کند و همچنین قید اختیارات مندرج در ماده ۳۶ قانون آ.د.م در تقاضای صدور برگ اجرایی و تعقیب عملیات آن و اخذ محکومٌ به و وجوه ایداعی به نام موکل در صورت هماهنگی و موافقت وکیل و موکل حائز اهمیت است.

بنابراین پس از موافقت طرفین در قید حدود اختیارات، معمولاً اختیارات این گونه نگارش می یابد:

« وکالت راجع به: اعتراض به رای، تجدیدنظر،  فرجام،  اعاده دادرسی، و وکالت در: ادعای جعل یا انکار و تردید نسبت به سند طرف و استرداد سند، تعیین جاعل، ارجاع دعوی به داوری و تعیین داور، تعیین مصدق و کارشناس، دعوای خسارت، استرداد دادخواست یا دعوی، دعوای تقابل و دفاع از آن، جلب شخص ثالث و دفاع از آن، ورود شخص ثالث و دفاع از آن، ادعای اعسار، قبول یا رد سوگند، درخواست صدور برگ اجرایی و تعقیب عملیات آن و اخذ محکوم به و وجوه ایداعی به نام موکل، شرکت در مزایده و قبول مال مورد مزایده.»

۷- نحوه نگارش حق الوکاله و ترتیب پرداخت آن

در این قسمت بنابر رویه ، عبارت «طبق تعرفه» قید می شود. لیکن برخی قضات، وفق صدر ماده ۷۲ قانون مالیات های مستقیم وکیل را مکلف به ذکر دقیق رقم حق الوکاله می کنند و صرف ذکر عبارت «طبق تعرفه» را کافی نمی دانند که در جای خود قابل انتقاد است. با این حال، در این موارد وکیل باید در کنار عبارت طبق تعرفه، رقم حق الوکاله را وفق آیین نامه مربوطه ذکر نماید. برای مثال در دعوی حقوقی غیر مالی یا دعوی کیفری ذکر شود: «طبق تعرفه سیصد هزار ریال»

فقط اشکالی که ممکن است پیش آید اینکه وکیل با موکل قرارداد خصوصی منعقد نموده و در آن رقم حق الوکاله را بیشتر از تعرفه ذکر نموده ولیکن در وکالت نامه رقم حق الوکاله طبق تعرفه ذکر نماید، در این صورت احتمال تعقیب انتظامی وکیل وجود دارد که برای پرهیز از آن یا باید نرخ واقعی حق الوکاله در وکالت نامه قید شود که قطعاً با وضع فعلی اقتصاد جامعه به نفع وکیل نیست یا با موکل هماهنگی لازم صورت بگیرد یا قرارداد خصوصی با وی منعقد نشود.

 ۸- نحوه نگارش تاریخ و تنظیم و تأیید امضاء موکل 

تاریخ تنظیم وکالت نامه بصورت عدد و حروف درج می شود و امضاء توسط موکل و قید نام و نام خانوادگی خود در کنار امضایش ذکر می شود، در صورت تعدد موکلین همانگونه که توصیه گردید نام و نام خانوادگی هر یک در بالا یا پایین امضاء قید گردد. در صورتی که احتمال انکار یا تردید امضاء می رود ، اثر انگشت موکل نیز در ذیل وکالت نامه اخذ گردد. از اعطای فرم خام وکالت نامه به اشخاص، جهت اخذ امضاء موکل بدون حضور در مقابل وکیل ، اکیداً پرهیز گردد.

اما در مورد محل گواهی و تایید امضای موکل، ماده ۳۴ ق.آد.م مقرر داشته : «….درمورد وکالت‌نامه‌های تنظیمی در ایران، وکیل می‌تواند ‌ذیل وکالت‌نامه تأیید کند که وکالت‌نامه را موکل شخصاً در حضور او امضا یا مهر کرده یا انگشت زده است…» بنابراین وکیل الزامی به تائید امضا یا اثر انگشت موکل ندارد ، زیرا ماده ۳۴ از قید «می تواند» استفاده نموده است، فلذا وکیل مختار است که امضا یا اثر انگشت موکل را تایید کند یا خیر. توصیه می شود با توجه به این نکته، به طور معمول از تایید امضا یا مهر یا اثر انگشت موکل پرهیز شود. در صورتی که گواهی نیز صورت بگیرد حتی المقدور اثر انگشت موکل اخذ گردد.

چنانچه موکل زندانی باشد، پس از امضای موکل وفق ماده۳۴ ق.آ.د.م ، « … رئیس زندان یا معاون وی باید امضا یا اثر انگشت او را تصدیق نمایند...» فلذا وکیل حق ندارد ، امضا یا اثر انگشت موکل زندانی را تایید کند.

در نهایت وکیل خود، پس از امضای موکل، وکالت نامه را امضاء و ترجیحاً مهر خواهد نمود. کارآموزان نیز باید امضاء وکیل سرپرست خود را در وکالت نامه اخذ نمایند. بدیهی است که مهر یا اثر انگشت وکیل سرپرست ضرورتی ندارد و طبق متن وکالت نامه «امضاء» ایشان کفایت می کند.

امیدواریم مطالب ذکر شده کارگشای کارآموزان عزیز بوده باشد.

پایگاه آموزشی وکیل سرپست